Ісландская мова: кароткая гісторыя і агульная характарыстыка, вымаўленне. Як вывучыць ісландская мова?

Ісландыя - вялікая дзяржава з багатай гісторыяй і наикрасивейшей прыродай. Лёс ісландскага мовы нельга назваць пасрэднай. Шмат хто ведае, што пасля заваёвы адной дзяржавай іншага мова зрынутага дзяржавы, як правіла, слабее, а потым і зусім знікае, як гэта здарылася ў Нарвегіі, калі датчане заваявалі краіну. Нягледзячы на тое што датчане спрабавалі ўвесці ў краіне сваю мову, ісландская не толькі выстаяў перад націскам дацкага, але і застаўся галоўным гутарковай і літаратурнай мовай. Сельскае насельніцтва проста не хацела прымаць дацкая, толькі малая частка адукаваных людзей магла пахваліцца ведамі. На ісландскай пісалі творы і лісты адзін аднаму, а пазней сталі друкаваць кнігі.

паходжанне

Ісландская - мова з вялікай гісторыяй. Адносіцца да групы германскіх моў і скандынаўскай падгрупе. Гісторыя ісландскага мовы пачалася тады, калі першыя перасяленцы з Нарвегіі засялілі ісландскія зямлі. З з'яўленнем вікінгаў прыйшла і літаратура. Затым ў 1000 годзе да ісландцы прыйшло хрысціянства, пасля яго з'явілася і пісьменнасць. Крыху пазней з'явілася першая ісландская паэзія. Творы былі трохі неадназначныя, з мудрагелістымі сюжэтамі і складанымі абарачэннямі. Ісландская мова мае шмат падабенстваў з нарвежскім і ў XII стагоддзі яны практычна не адрозніваліся, так як Скандынавы заваявалі Ісландыю. Раней ісландская называўся дацкім мовай, так як наогул усё, што тычылася старажытных скандынаваў, лічылася дацкім.

арэал распаўсюджвання

У сучасны час ісландская мова з'яўляецца роднай для больш чым 450 тысяч чалавек, многія з якіх пражываюць на тэрыторыі Паўночнай Амерыкі, Канады і Даніі. За межамі Ісландыі назіраецца скарачэнне колькасці якія будуць размаўляць па-ісландская.

Агульная характарыстыка мовы

Адным з самых старажытных моваў лічыцца ісландская мова. Кароткая гісторыя і агульная характарыстыка кажуць пра тое, што ён мяняўся вельмі павольна, у ім практычна няма запазычанняў з іншых моў. Да гэтага часу ён захоўваецца падабенства з древнеисландским мовай. Адукацыя слоў адбываецца галоўным чынам з дапамогай суфіксальныя спосабу, словаскладанне і калькаванне, то ёсць літаральным перакладам запазычаных замежных слоў. У Ісландыі нават ёсць адмысловая арганізацыя, якая створана, каб ствараць эквівалентныя назвы ўжо існуючым паняццях. Пасля захопу датчанамі ісландскіх зямель ісландцы прыклалі ўсе намаганні для ліквідацыі слоў чужога для іх мовы.

Цікавым фактам з'яўляецца тое, што ў Канстытуцыі краіны не напісана аб ісландскай як аб афіцыйным дзяржаўнай мове. Рабочымі мовамі з'яўляюцца дацкая, шведскі і нарвежская. Ісландскія школьнікі вывучаюць два абавязковых мовы: дацкая і англійская.

Важнай асаблівасцю з'яўляецца тое, што імёны ісландцаў складваюцца з імя і імя па бацьку. Гэта традыцыя скандынаўскіх краін. Імя па бацьку складаецца з імя бацькі ў родным склоне і словы «сын» або «дачка». Часам можа ўжывацца імя маці. Для таго каб не ўзнікала блытаніны, можа быць выкарыстана імя дзеда. Прозвішчы ёсць толькі ў маленькага колькасці людзей. Пры уступленні ў шлюб жонка можа ўзяць прозвішча мужа, калі яна ёсць.

дыялекты

Існуе ўсяго два дыялекту:

• паўночны;
• паўднёвы.

Розніца паміж дыялектамі, якая характарызуе ісландская мова, словы якога мала чым адрозніваюцца, дае зразумець, што паўночны і ўсходні дыялекты больш падобныя на рознага роду жаргон, так як развітыя дыялекты не вельмі добра. Адрозненні толькі ў тым, што ў паўднёвым дыялекце зычныя p, t, k вымаўляюцца слаба і з преаспирацией, а ў паўночным яны вымаўляюцца як глухія і з прыдыханнем.

алфавіт

Напэўна некаторым захацелася даведацца, як вывучыць ісландская мова, бо яна з'яўляецца не толькі прыгожым, але і хавае ў сабе вялікія падзеі і гісторыі пра доблесных ды моцных вікінгаў. У ісландскай алфавіце 32 літары. Ён грунтуецца на стандартным алфавіце, створаным ў XIX стагоддзі. Крыху пазней ён зведаў некаторыя змены. Некаторыя літары і гукі неўласцівыя беларускай мове, таму для тых, хто вывучае ісландская яны могуць падацца цяжкімі і незразумелымі.

Наступныя літары выкарыстоўваюцца толькі ў запазычаных словах.

Апошняя ўжо даўно не выкарыстоўваецца нідзе, акрамя як у назве мясцовай газеты.

вымаўленне

На дадзены момант у параўнанні з XII-XII стагоддзем можна заўважыць, як змянілася сучаснае будынак словы, як памяняўся сам ісландская мова. Вымаўленне нейкім чынам адрозніваецца ад таго, што было раней. З мовы зніклі насавыя галосныя, доўгія галосныя ператварыліся ў дыфтонгі, з'явілася преаспирация (прыдыханне). Але адно засталося нязменным - велізарная колькасць флексіі. У словах захоўваецца ўдарнае раўнавагу. Перад доўгім згодным абавязкова ідзе кароткая галосная ў ўдарным складзе, а доўгая галосная ўстае перад кароткім згодным. Вымаўленне зычных грунтуецца на напружанасці і преасперации. Звонкія гукі ў мове адсутнічаюць, а глухія сустракаюцца не так ужо і часта. Пачатковы склад заўсёды ўдарны. Ненаціскныя прыстаўкі - гэта вельмі рэдкае для ісландскага мовы з'ява.

марфалогія

Тыя, хто сабраўся вучыць ісландская мова, павінны ведаць, што марфалогія мовы мала чым адрозніваецца ад рускага. Там ёсць множны і адзінае лік назоўнікаў, а таксама жаночы, мужчынскі і ніякі род. У параўнанні з многімі іншымі скандынаўскімі мовамі, якія моцна спрасцілі сістэму словаўтварэння, асабліва скланенне назоўнікаў, ісландская застаўся верны сваім традыцыям. Бо Ісландыя знаходзіцца далёка за межамі Еўропы, якая размясцілася на мацерыку, гэта дазволіла захаваць падабенства древнескандінавскім і ісландскага моў.

Ісландская мова мае чатыры склону: назоўны, родны, вінавальны і давальны. Пэўныя назоўнікі маюць пры сабе артыкль, у нявызначаных яго няма. Існуе падвойная пэўнасць, пры якой артыкль дадаецца да назоўніку, залежнага ад граматычнай асновы прапановы. Будова слова нагадвае рускае, то ёсць да кораня дадаецца стандартная прыстаўка. У дзеяслова ёсць часовая форма, заклад і лад. Ёсць таксама моцныя і слабыя дзеясловы. Яны могуць спрагаць па тварах і чыслах.

лексіка

З часоў з'яўлення мовы, а гэта IX стагоддзе, у ім мала што памянялася. Азначае гэта толькі тое, што ісландцы могуць без працы чытаць творы на древнескандінавскім мове. З перакладам Новага Запавету на ісландская мова ў 1540 годзе пачалося яго станаўленне і развіццё. У XVIII стагоддзі ісландцы паднялі бунт, каб ачысціць мова і вярнуцца да ўжывання ранейшых слоў. А калі ісландскіх слоў не хапала для абазначэння новых аб'ектаў, то прапаноўвалася ствараць іх з старажытных ісландскіх каранёў і прыставак. Дзякуючы сучасным рэформам ісландская лексіка практычна вольная ад запазычанняў і замежных слоўцаў. Нягледзячы на бурнае развіццё навукі і тэхнікі, ісландцы вельмі скрупулёзна ставяцца да сваёй справы і новыя словы яны замяняюць на словы са свайго старога лексічнага запасу. Цяпер многія словы, якія выйшлі калісьці з ужытку, абноўленыя па ўсіх правілах ісландскага мовы, уведзены назад, каб ісландцы паступова да іх прызвычайваліся.